Chương : 4
Ở nhà không có gì thay đổi, điều này có vẻ lạ thường. Dường như Elisabeth, bé Irma và Paul đang sống trong một thời đại khác, trong suốt tĩnh lặng như nền những bức tranh Ý đầu Phục hưng. Sau khi làm việc cả ngày tại văn phòng, Paul thích có một tối thanh bình ở nhà chị gái. Ông ấp ủ lòng kính trọng sâu sắc đối với Albinus, đối với học vấn và gu thẩm mỹ của ông anh rể, đối với những đồ vật đẹp đẽ xung quanh ông ta - bức thảm Gobelin xanh màu rau bina trong phòng khách vẽ một cuộc săn trong rừng.
Khi Albinus mở cửa căn hộ, ông cảm thấy rã rượi cả cõi lòng khi suy ngẫm rằng vài giây nữa ông sẽ thấy vợ mình: bà có đọc được sự xảo trá trên khuôn mặt ông không đây? Bởi vì cuộc đi dạo dưới mưa đó là một sự phản bội; tất cả những gì diễn ra trước đó mới chỉ là ý nghĩ và giấc mơ. Có lẽ do một rủi ro đáng sợ nào đó mà những hành động của ông đã bị quan sát và báo cáo lại chăng? Có lẽ người ông tỏa ra mùi thơm của thứ nước hoa rẻ tiền cô dùng chăng? Khi bước vào sảnh, ông mau chóng dựng lên trong đầu một câu chuyện có thể dùng khi cần: về một họa sĩ trẻ, về hoàn cảnh nghèo khó và tài năng của cô ta, và về chuyện ông đã cố gắng giúp đỡ cô. Nhưng chẳng có gì thay đổi cả, kể cả cánh cửa màu trắng và đằng sau đó con gái ông đang ngủ, ở cuối hành lang, kể cả chiếc áo choàng to tướng của ông em vợ đang treo trên móc riêng (một loại móc áo đặc biệt bọc lụa đỏ) vẫn yên lặng chỉnh tề như mọi khi.
Ông đi vào phòng khách. Họ ở đây rồi - Elisabeth trong chiếc áo váy vải tuýt kẻ ca ro quen thuộc, Paul đang hút xì gà, và một bà người quen của họ, góa phụ của một nam tước bị khánh kiệt vì lạm phát, giờ đang làm chủ một cửa hàng kinh doanh thảm và tranh... Bất kể họ đang thảo luận vấn đề gì: nhịp điệu cuộc sống hàng ngày làm an lòng đến độ ông thấy một niềm vui dâng trào: thì ra ông đã không bị phát hiện.
Rồi sau đó khi nằm cạnh vợ trong phòng ngủ mờ sáng có nội thất trang trí kín đáo,với một góc lò sưởi (sơn màu trắng) phản chiếu trong gương như thường lệ, Albinus lấy làm kinh ngạc về tính cách hai mặt của bản thân: tình cảm ông dành cho Elisabeth là hoàn toàn chắc chắn và không hề suy giảm, nhưng đồng thời ông nung nấu trong tâm can ý tưởng là có lẽ không quá ngày mai... ừ, chắc chắn ngày mai...
Nhưng điều đó không đơn giản như thế. Trong những lần gặp gỡ tiếp theo, Margot khéo léo tìm kế tránh chuyện chăn gối với ông - và ông không có cơ hội nhỏ nhất nào để có thể đưa cô đến khách sạn. Cô không kể cho ông nhiều về bản thân - chỉ nói rằng cô mồ côi cha mẹ, rằng cha cô là họa sĩ (trường hợp ngẫu nhiên kỳ lạ, cái chi tiết này), và cô sống với bà dì; rằng cô cạn sạch tiền, nhưng đang mong muốn từ bỏ công việc gây kiệt sức đó.
Albinus tự giới thiệu với cô dưới cái tên giả vội nghĩ ra, Schiffermiller, và Margot chua chát nghĩ: "Lại một Miller nữa - đã có rồi," và rồi: "Ồ, ông nói dối, tất nhiên rồi."
Tháng Ba đó mưa rất nhiều. Những cuộc dạo đêm dưới ô kia vò xé Albinus, vì thế ông nhanh chóng đề xuất họ vào một quán cà phê. Ông chọn một quán tồi tàn chật chội nơi ông chắc mẩm sẽ không gặp ai quen.
Ông có thói quen ngay khi vừa ngồi xuống bàn là rút hộp thuốc lá và bật lửa ra. Trên vỏ hộp thuốc Margot nhìn ra những chữ cái đầu của tên ông. Cô không nói gì, nhưng sau một thoáng suy nghĩ, cô nhờ ông đi lấy giùm cô danh bạ điện thoại. Trong lúc ông đi về phía quầy điện thoại, dáng lạch bạch chậm chạp, cô cầm chiếc mũ của ông đặt trên ghế lên và kiểm tra chớp nhoáng lớp lót bên trong: có tên ông ở đó (ông viết tên lên mũ để ngăn chặn mấy tay họa sĩ lơ đễnh trong các buổi tiệc).
Lúc này ông đã quay trở lại với cuốn danh bạ điện thoại, ông cầm nó như cầm một cuốn Kinh Thánh, mỉm cười dịu dàng; và trong lúc đó ông đăm đăm nhìn hàng mi dài rủ xuống của Margot, cô lướt nhanh qua mục R và tìm ra địa chỉ cùng số điện thoại của Albinus. Sau đó cô lặng lẽ đóng tập sách màu xanh da trời đã sờn cũ đó lại.
"Em cởi áo khoác ra đi," Albinus thì thầm.
Không buồn đứng lên, cô bắt đầu lắc mình chuồi ra khỏi hai tay áo, nghiêng cái cổ xinh đẹp và rướn vai phải rồi vai trái về phía trước. Khi giúp cô, Albinus cảm nhận được làn hương violet nồng nản tỏa ra và trông thấy xương bả vai của cô chuyển động, và lớp da vàng vọt giữa đôi xương ấy gợn sóng rồi lại phẳng mịn ra. Sau đó cô bỏ mũ, ngó vào tấm gương bỏ túi, thấm ướt ngón trỏ rồi đập đập lên lọn tóc đen bên thái dương.
Albinus ngồi xuống bên cô và ngắm đi ngắm lại khuôn mặt mà mọi nét đều thật quyến rũ - đôi gò má cháy bỏng, đôi môi lấp lánh ánh rượu brandy anh đào, vẻ trang nghiêm trẻ con của đôi mắt màu hạt dẻ và cái nốt ruồi nhỏ mịn tơ trên đường cong mềm mại ngay dưới mắt trái.
"Dù có biết sẽ bị trẹo cổ vì chuyện này, mình cũng sẽ cứ ngắm cô ấy," ông nghĩ.
Thậm chí cả những từ lóng Berlin thô tục của cô cũng chỉ làm chất giọng khàn khàn và hàm răng to trắng thêm quyến rũ. Khi cười cô khép nửa mắt và một lúm đồng tiền nhảy múa trên má. Ông lóng ngóng vuốt ve bàn tay nhỏ nhắn của cô, nhưng cô vội rút tay lại.
"Em đang làm anh phát điên lên đây," ông nói.
Margot vỗ nhẹ vào cổ tay ông và nói: "Giờ anh hãy ngoan đi nào."
Sáng hôm sau ý nghĩ đầu tiên của ông là: không thể tiếp tục như thế được nữa, đơn giản là không thể. Mình phải kiếm cho cô ấy một căn phòng. Quỷ tha ma bắt cái bà dì. Sẽ chỉ có hai ta thôi, duy chỉ có hai ta. Một cuốn sách giáo khoa về tình yêu cho người mới học. Ôi, bao nhiêu thứ mình sẽ dạy cô ấy. Trẻ trung là thế, trong sáng là thế, làm người ta phát điên là thế...
"Anh ngủ rồi à?" Elisabeth khẽ hỏi.
Ông diễn một động tác ngáp hoàn hảo và mở mắt. Elisabeth trong bộ váy ngủ màu xanh nhạt đang ngồi trên mép chiếc giường đôi mà xem xét đống thư từ.
"Có cái gì hay không?" Albinus hỏi và đăm đăm nhìn bờ vai trắng của bà trong nỗi băn khoăn đờ đẫn.
"Trời, hắn lại hỏi xin tiền anh. Hắn nói là vợ và mẹ vợ hắn bị ốm và người ta đang âm mưu chống lại hắn. Hắn nói hắn không đủ tiền mua màu vẽ. Chúng ta phải giúp hắn lần nữa, chắc vậy."
"Ờ, dĩ nhiên rồi," Albinus đáp, và trong tâm trí ông hiện lên hình ảnh lạ thường, sống động về người cha đã khuất của Margot: ông ta cũng vậy, lúc sinh thời chắc hẳn là một họa sĩ xơ xác, tính tình nóng nảy, không có nhiều tài và bị cuộc đời bạc đãi.
"Còn đây là thư mời đến Câu lạc bộ Họa sĩ. Chúng ta sẽ phải đi dự lần ày. Còn đây là một lá thư từ Mỹ."
"Em đọc to lên đi," ông nhờ bà.
"Thưa ngài kính mến, tôi e rằng không có nhiều tin mới cho ngài, nhưng vẫn có một vài điểm tôi muốn bổ sung vào lá thư cuối dài dòng của mình và xin mở ngoặc là ngài vẫn chưa trả lời lá thư đó. Vì vào mùa thu tới tôi có thể sẽ đến..."
Ngay lúc đó, chuông điện thoại trên chiếc bàn cạnh giường ngủ reo vang. "Chậc chậc," Elisabeth nói, đoạn nghiêng người về phía trước. Albinus lơ đãng theo dõi những ngón tay mảnh mai của bà chuyển động, nhấc ống nghe màu trắng lên và siết chặt, rồi ông nghe âm vọng nhỏ xíu của một giọng rúc rích ở đầu bên kia.
"Ồ, xin chào," Elisabeth vừa kêu lên vừa làm mặt nhăn nhó với chồng, một dấu hiệu chắc chắn rằng đó là quý nam tước phu nhân đang nói và nói rất nhiều.
Ông giơ tay với lá thư từ Mỹ đến và liếc nhìn ngày gửi. Buồn cười thật, ông vẫn chưa trả lời lá thư trước. Bé Irma đến chào cha mẹ như mỗi sáng. Cô bé lặng lẽ hôn cha rồi đến mẹ, mẹ cô đang lắng nghe câu chuyện trên điện thoại, mắt nhắm lại, thi thoảng lầm rầm đồng tình không đúng chỗ hay giả vờ ngạc nhiên.
"Hôm nay con nhớ làm một cô bé ngoan nhé," Albinus thì thầm với con gái. Với nụ cười trên môi, bé Irma xòe ra một nắm bi.
Con bé không hề xinh đẹp; vầng trán gồ ghề tái nhợt của nó phủ đầy tàn nhang, lông mi quá nhạt, mũi quá dài so với khuôn mặt.
"Tất nhiên rồi," Elisabeth nói và thở dài nhẹ nhõm cúp máy.
Albinus chuẩn bị đọc tiếp lá thư. Elisabeth nắm tay con gái kể cho nó chuyện gì đó hài hước, bà cười ngặt nghẽo, hôn con bé và sau mỗi câu lại kéo nhẹ nó một cái. Bé Irma tiếp tục vừa mỉm cười bẽn lẽn vừa di di giày trên sàn nhà. Chuông điện thoại lại reo. Lần này Albinus ra trả lời.
"Chào anh, anh Albert thân mến," một giọng nữ nói.
"Ai..." Albinus lên tiếng, và đột nhiên ông có cảm giác buồn nôn như khi đi thang máy xuống rất nhanh.
"Chuyện anh bịa tên với em là không hay ho gì đâu," giọng nói tiếp tục, "nhưng em tha thứ cho anh. Em chỉ muốn nói với anh..."
"Nhầm số rồi," Albinus lạc giọng nói, rồi đập ống nghe xuống. Cùng lúc đó ông hoảng hồn nghĩ Elisabeth có thể đã nghe thấy gì đó, cũng giống như vừa nãy ông nghe thấy giọng nhỏ xíu của bà nam tước.
"Cái gì vậy?" bà hỏi. "Sao mặt anh lại đỏ bừng lên thế?"
"Ngớ ngẩn! Irma, con gái của cha, chạy đi chơi đi, đừng đứng luẩn quẩn như thế. Vô cùng ngớ ngẩn. Hai ngày nay lần gọi nhầm này là thứ mười rồi. Cậu ta viết rằng cuối năm nay có thể sẽ tới đây. Anh sẽ vui được gặp cậu ấy."
"Ai viết?"
"Trời đất ơi! Em không bao giờ hiểu được người khác nói gì cả. Cái người từ Mỹ ấy. Cái tay Rex ấy."
"Rex nào vậy?" Elisabeth vô tư lự hỏi.
Khi Albinus mở cửa căn hộ, ông cảm thấy rã rượi cả cõi lòng khi suy ngẫm rằng vài giây nữa ông sẽ thấy vợ mình: bà có đọc được sự xảo trá trên khuôn mặt ông không đây? Bởi vì cuộc đi dạo dưới mưa đó là một sự phản bội; tất cả những gì diễn ra trước đó mới chỉ là ý nghĩ và giấc mơ. Có lẽ do một rủi ro đáng sợ nào đó mà những hành động của ông đã bị quan sát và báo cáo lại chăng? Có lẽ người ông tỏa ra mùi thơm của thứ nước hoa rẻ tiền cô dùng chăng? Khi bước vào sảnh, ông mau chóng dựng lên trong đầu một câu chuyện có thể dùng khi cần: về một họa sĩ trẻ, về hoàn cảnh nghèo khó và tài năng của cô ta, và về chuyện ông đã cố gắng giúp đỡ cô. Nhưng chẳng có gì thay đổi cả, kể cả cánh cửa màu trắng và đằng sau đó con gái ông đang ngủ, ở cuối hành lang, kể cả chiếc áo choàng to tướng của ông em vợ đang treo trên móc riêng (một loại móc áo đặc biệt bọc lụa đỏ) vẫn yên lặng chỉnh tề như mọi khi.
Ông đi vào phòng khách. Họ ở đây rồi - Elisabeth trong chiếc áo váy vải tuýt kẻ ca ro quen thuộc, Paul đang hút xì gà, và một bà người quen của họ, góa phụ của một nam tước bị khánh kiệt vì lạm phát, giờ đang làm chủ một cửa hàng kinh doanh thảm và tranh... Bất kể họ đang thảo luận vấn đề gì: nhịp điệu cuộc sống hàng ngày làm an lòng đến độ ông thấy một niềm vui dâng trào: thì ra ông đã không bị phát hiện.
Rồi sau đó khi nằm cạnh vợ trong phòng ngủ mờ sáng có nội thất trang trí kín đáo,với một góc lò sưởi (sơn màu trắng) phản chiếu trong gương như thường lệ, Albinus lấy làm kinh ngạc về tính cách hai mặt của bản thân: tình cảm ông dành cho Elisabeth là hoàn toàn chắc chắn và không hề suy giảm, nhưng đồng thời ông nung nấu trong tâm can ý tưởng là có lẽ không quá ngày mai... ừ, chắc chắn ngày mai...
Nhưng điều đó không đơn giản như thế. Trong những lần gặp gỡ tiếp theo, Margot khéo léo tìm kế tránh chuyện chăn gối với ông - và ông không có cơ hội nhỏ nhất nào để có thể đưa cô đến khách sạn. Cô không kể cho ông nhiều về bản thân - chỉ nói rằng cô mồ côi cha mẹ, rằng cha cô là họa sĩ (trường hợp ngẫu nhiên kỳ lạ, cái chi tiết này), và cô sống với bà dì; rằng cô cạn sạch tiền, nhưng đang mong muốn từ bỏ công việc gây kiệt sức đó.
Albinus tự giới thiệu với cô dưới cái tên giả vội nghĩ ra, Schiffermiller, và Margot chua chát nghĩ: "Lại một Miller nữa - đã có rồi," và rồi: "Ồ, ông nói dối, tất nhiên rồi."
Tháng Ba đó mưa rất nhiều. Những cuộc dạo đêm dưới ô kia vò xé Albinus, vì thế ông nhanh chóng đề xuất họ vào một quán cà phê. Ông chọn một quán tồi tàn chật chội nơi ông chắc mẩm sẽ không gặp ai quen.
Ông có thói quen ngay khi vừa ngồi xuống bàn là rút hộp thuốc lá và bật lửa ra. Trên vỏ hộp thuốc Margot nhìn ra những chữ cái đầu của tên ông. Cô không nói gì, nhưng sau một thoáng suy nghĩ, cô nhờ ông đi lấy giùm cô danh bạ điện thoại. Trong lúc ông đi về phía quầy điện thoại, dáng lạch bạch chậm chạp, cô cầm chiếc mũ của ông đặt trên ghế lên và kiểm tra chớp nhoáng lớp lót bên trong: có tên ông ở đó (ông viết tên lên mũ để ngăn chặn mấy tay họa sĩ lơ đễnh trong các buổi tiệc).
Lúc này ông đã quay trở lại với cuốn danh bạ điện thoại, ông cầm nó như cầm một cuốn Kinh Thánh, mỉm cười dịu dàng; và trong lúc đó ông đăm đăm nhìn hàng mi dài rủ xuống của Margot, cô lướt nhanh qua mục R và tìm ra địa chỉ cùng số điện thoại của Albinus. Sau đó cô lặng lẽ đóng tập sách màu xanh da trời đã sờn cũ đó lại.
"Em cởi áo khoác ra đi," Albinus thì thầm.
Không buồn đứng lên, cô bắt đầu lắc mình chuồi ra khỏi hai tay áo, nghiêng cái cổ xinh đẹp và rướn vai phải rồi vai trái về phía trước. Khi giúp cô, Albinus cảm nhận được làn hương violet nồng nản tỏa ra và trông thấy xương bả vai của cô chuyển động, và lớp da vàng vọt giữa đôi xương ấy gợn sóng rồi lại phẳng mịn ra. Sau đó cô bỏ mũ, ngó vào tấm gương bỏ túi, thấm ướt ngón trỏ rồi đập đập lên lọn tóc đen bên thái dương.
Albinus ngồi xuống bên cô và ngắm đi ngắm lại khuôn mặt mà mọi nét đều thật quyến rũ - đôi gò má cháy bỏng, đôi môi lấp lánh ánh rượu brandy anh đào, vẻ trang nghiêm trẻ con của đôi mắt màu hạt dẻ và cái nốt ruồi nhỏ mịn tơ trên đường cong mềm mại ngay dưới mắt trái.
"Dù có biết sẽ bị trẹo cổ vì chuyện này, mình cũng sẽ cứ ngắm cô ấy," ông nghĩ.
Thậm chí cả những từ lóng Berlin thô tục của cô cũng chỉ làm chất giọng khàn khàn và hàm răng to trắng thêm quyến rũ. Khi cười cô khép nửa mắt và một lúm đồng tiền nhảy múa trên má. Ông lóng ngóng vuốt ve bàn tay nhỏ nhắn của cô, nhưng cô vội rút tay lại.
"Em đang làm anh phát điên lên đây," ông nói.
Margot vỗ nhẹ vào cổ tay ông và nói: "Giờ anh hãy ngoan đi nào."
Sáng hôm sau ý nghĩ đầu tiên của ông là: không thể tiếp tục như thế được nữa, đơn giản là không thể. Mình phải kiếm cho cô ấy một căn phòng. Quỷ tha ma bắt cái bà dì. Sẽ chỉ có hai ta thôi, duy chỉ có hai ta. Một cuốn sách giáo khoa về tình yêu cho người mới học. Ôi, bao nhiêu thứ mình sẽ dạy cô ấy. Trẻ trung là thế, trong sáng là thế, làm người ta phát điên là thế...
"Anh ngủ rồi à?" Elisabeth khẽ hỏi.
Ông diễn một động tác ngáp hoàn hảo và mở mắt. Elisabeth trong bộ váy ngủ màu xanh nhạt đang ngồi trên mép chiếc giường đôi mà xem xét đống thư từ.
"Có cái gì hay không?" Albinus hỏi và đăm đăm nhìn bờ vai trắng của bà trong nỗi băn khoăn đờ đẫn.
"Trời, hắn lại hỏi xin tiền anh. Hắn nói là vợ và mẹ vợ hắn bị ốm và người ta đang âm mưu chống lại hắn. Hắn nói hắn không đủ tiền mua màu vẽ. Chúng ta phải giúp hắn lần nữa, chắc vậy."
"Ờ, dĩ nhiên rồi," Albinus đáp, và trong tâm trí ông hiện lên hình ảnh lạ thường, sống động về người cha đã khuất của Margot: ông ta cũng vậy, lúc sinh thời chắc hẳn là một họa sĩ xơ xác, tính tình nóng nảy, không có nhiều tài và bị cuộc đời bạc đãi.
"Còn đây là thư mời đến Câu lạc bộ Họa sĩ. Chúng ta sẽ phải đi dự lần ày. Còn đây là một lá thư từ Mỹ."
"Em đọc to lên đi," ông nhờ bà.
"Thưa ngài kính mến, tôi e rằng không có nhiều tin mới cho ngài, nhưng vẫn có một vài điểm tôi muốn bổ sung vào lá thư cuối dài dòng của mình và xin mở ngoặc là ngài vẫn chưa trả lời lá thư đó. Vì vào mùa thu tới tôi có thể sẽ đến..."
Ngay lúc đó, chuông điện thoại trên chiếc bàn cạnh giường ngủ reo vang. "Chậc chậc," Elisabeth nói, đoạn nghiêng người về phía trước. Albinus lơ đãng theo dõi những ngón tay mảnh mai của bà chuyển động, nhấc ống nghe màu trắng lên và siết chặt, rồi ông nghe âm vọng nhỏ xíu của một giọng rúc rích ở đầu bên kia.
"Ồ, xin chào," Elisabeth vừa kêu lên vừa làm mặt nhăn nhó với chồng, một dấu hiệu chắc chắn rằng đó là quý nam tước phu nhân đang nói và nói rất nhiều.
Ông giơ tay với lá thư từ Mỹ đến và liếc nhìn ngày gửi. Buồn cười thật, ông vẫn chưa trả lời lá thư trước. Bé Irma đến chào cha mẹ như mỗi sáng. Cô bé lặng lẽ hôn cha rồi đến mẹ, mẹ cô đang lắng nghe câu chuyện trên điện thoại, mắt nhắm lại, thi thoảng lầm rầm đồng tình không đúng chỗ hay giả vờ ngạc nhiên.
"Hôm nay con nhớ làm một cô bé ngoan nhé," Albinus thì thầm với con gái. Với nụ cười trên môi, bé Irma xòe ra một nắm bi.
Con bé không hề xinh đẹp; vầng trán gồ ghề tái nhợt của nó phủ đầy tàn nhang, lông mi quá nhạt, mũi quá dài so với khuôn mặt.
"Tất nhiên rồi," Elisabeth nói và thở dài nhẹ nhõm cúp máy.
Albinus chuẩn bị đọc tiếp lá thư. Elisabeth nắm tay con gái kể cho nó chuyện gì đó hài hước, bà cười ngặt nghẽo, hôn con bé và sau mỗi câu lại kéo nhẹ nó một cái. Bé Irma tiếp tục vừa mỉm cười bẽn lẽn vừa di di giày trên sàn nhà. Chuông điện thoại lại reo. Lần này Albinus ra trả lời.
"Chào anh, anh Albert thân mến," một giọng nữ nói.
"Ai..." Albinus lên tiếng, và đột nhiên ông có cảm giác buồn nôn như khi đi thang máy xuống rất nhanh.
"Chuyện anh bịa tên với em là không hay ho gì đâu," giọng nói tiếp tục, "nhưng em tha thứ cho anh. Em chỉ muốn nói với anh..."
"Nhầm số rồi," Albinus lạc giọng nói, rồi đập ống nghe xuống. Cùng lúc đó ông hoảng hồn nghĩ Elisabeth có thể đã nghe thấy gì đó, cũng giống như vừa nãy ông nghe thấy giọng nhỏ xíu của bà nam tước.
"Cái gì vậy?" bà hỏi. "Sao mặt anh lại đỏ bừng lên thế?"
"Ngớ ngẩn! Irma, con gái của cha, chạy đi chơi đi, đừng đứng luẩn quẩn như thế. Vô cùng ngớ ngẩn. Hai ngày nay lần gọi nhầm này là thứ mười rồi. Cậu ta viết rằng cuối năm nay có thể sẽ tới đây. Anh sẽ vui được gặp cậu ấy."
"Ai viết?"
"Trời đất ơi! Em không bao giờ hiểu được người khác nói gì cả. Cái người từ Mỹ ấy. Cái tay Rex ấy."
"Rex nào vậy?" Elisabeth vô tư lự hỏi.